Intervisie Methode Incidenten (IMI)

Minder burn-out door werkoverleg incidenten

Werkers in de zorg en in de welzijnssector kunnen tijdens de uitoefening van hun beroep geconfronteerd worden met een traumatische ervaring, dit wil zeggen een gebeurtenis die extreme angst, machteloosheid en afschuw oproept. Gelukkig zijn deze ervaringen vrij uitzonderlijk. Veel vaker maken werkers in de zorg lichte en matige incidenten mee, dit wil zeggen voorvallen die nare gevoelens zoals verdriet en verslagenheid veroorzaken maar niet zo heftig zijn dat ze het leven acuut ontwrichten. Wanneer echter aan deze incidenten geen aandacht wordt besteed, bestaat het gevaar dat medewerkers emotioneel `vollopen` en ze een burn-out ontwikkelen. De arbo-wet verplicht organisaties daarom incidenten structureel binnen teams te bespreken.

Enkele vragen

• Hebt u wel eens een emotionele ervaring gehad waar u vol van zat en verteld aan collega’s?
• Hebt u dan ook wel eens meegemaakt dat u van alle kanten adviezen kreeg?
• Zo ja, hoe was dat?
• Zou u dit liever anders willen (bijv. dat men zich eerst in uw situatie verplaatst)?
• Stel u hebt een probleem en u moet kiezen tussen begrip óf een oplossing – dus een goede oplossing maar zonder begrip -, wat kiest u dan?

Wat zou u van een gespreksmethode vinden die al deze zaken in zich verenigt:

1. geen ongevraagde adviezen
2. primair begrip
3. zelf oplossingen mogen bedenken

Welnu, deze methode bestaat: de IMI.

Wat is de IMI?

De IMI staat voor intervisie methode incidenten. Het is een vorm van gestructureerd werkoverleg die in het bijzonder geschikt is voor het bespreken van lichte en matige incidenten. Het doel van de IMI is drieledig: structureel aandacht schenken aan lichte en matige incidenten op het werk (erkenning en herkenning), het voorkomen van opeenstapeling van incidenten (psychohygiëne), en het formuleren van beleid en het nemen van praktische maatregelen om incidenten in de toekomst te voorkomen (preventie).

De IMI ‘verbiedt’ het geven van ongevraagde adviezen, ‘dwingt’ de anderen zich te verplaatsen in de situatie van de ander, stelt de betrokkene in staat zijn eigen situatie beter te begrijpen en biedt alle betrokkenen perspectief doordat ze – in de meeste gevallen – uiteindelijk ook naar een oplossing voert.

IMI niet te verwarren met de incidentmethode

De IMI lijkt in sommige opzichten op de zogenaamde incidentmethode maar onderscheidt zich hiervan op beslissende punten. Essentiële verschillen zijn:

• binnen de IMI zijn de diverse fases of stappen van het overleg duidelijk afgebakend: iedereen weet precies wanneer een stap kan worden afgerond en naar een volgende kan worden overgegaan.(Bij de incidentmethode is dit vaak onduidelijk)
• de diverse stappen kennen steeds bepaalde verplichte of vaste – veel inzicht gevende – vragen
• het geven van ongevraagde adviezen is bij de IMI niet toegestaan
• een wezenlijke (en zelfs de belangrijkste) stap van de IMI is een kernachtige probleem- of incidentomschrijving.
• deze omschrijving dient aan bepaalde, wel omschreven eisen te voldoen.
• na de korte probleem- of incidentomschrijving wordt altijd (kort) stil gestaan bij iemands gevoelens.
• degene die het incident of probleem inbrengt, mag en kan zelf in de meeste gevallen de oplossing bepalen. Slechts wanneer hij er niet uitkomt, mogen de anderen oplossingen aanreiken. (Slechts in 1 op de 10 gevallen blijkt dit nog nodig te zijn).
• De IMI heeft een aantal specifieke vragen die ervoor zorgen dat degene het probleem inbrengt, zijn oplossing ook daadwerkelijk zelf kán bedenken.
• Daarnaast heeft de IMI specifieke vragen die gericht zijn op de praktische uitvoering van de oplossing.

Kort samengevat, in vergelijking met de incidentmethode, biedt de IMI meer structuur en houvast, zorgt het voor alle betrokkenen tot meer begrip en is de kans op een adequate en werkbare oplossing groter.

Waarom de IMI?

De kracht van de door Huub Buijssen ontwikkelde IMI is dat deze degene die het incident inbrengt, zelf een oplossing laat bedenken om herhaling te voorkomen. Deze intervisiemethode draagt daarom bij tot empowerment. Een ander sterk punt van de IMI is dat deze behalve als debriefingsinstrument voor ingrijpende gebeurtenissen ook gebruikt kan worden voor andere problemen in de zorg, bijvoorbeeld voor het bespreken van moeilijkheden in de omgang met een bepaalde patiënt of bewoner. Ook als niemand van het team in de voorbije periode een incident heeft meegemaakt, kan de intervisie doorgaan doordat dan een cliënt of patiënt situatie ingebracht kan worden.

De IMI wordt dan ook aanbevolen door de Sectorfondsen Zorg en Welzijn (in onder andere het werkpakket agressie van de verstandelijk gehandicaptenzorg en in het Groene boekje van Welzijn).

Trainingsaanbod

Buijssen Training en Educatie verzorgt trainingen in het aanleren van de IMI. De training reikt leert medewerkers stapsgewijs kennis en vaardigheden aan om zich de IMI eigen te maken.

Inhoud

In de training komt aan de orde:

• De acht stappen van de IMI
• De kunst van het stellen van (de juiste) vragen.
• Leren het probleem te zien door de ogen van de ander
• Hoe vragen naar gevoelens?
• Hoe te reageren op gevoelens?
• Randvoorwaarden voor het doen slagen van de IMI
• Vaardigheidstraining in het leiden van IMI

Werkwijze

De training is gebaseerd op het principe van ervaringsleren, en vraagt een actieve inzet van de deelnemers. De deelnemers krijgen van te voren literatuur opgestuurd die ze goed dienen te bestuderen. Het accent in de training ligt op het oefenen van gesprekstechnieken die nodig zijn om de IMI toe te kunnen passen. Tussen de trainingsbijeenkomsten in krijgen deelnemers gerichte toepassingsopdrachten die ertoe bijdragen dat het geleerde ook op de lange termijn beklijft.

Duur

De training bestaat uit vier dagdelen van telkens 2 dagdelen op één cursusdag .

Locatie

Utrecht (voor trainingen met open inschrijving)

Data

Prijsinfo

Een tweedaagse in company training kost €2460,- (btw-vrij), exclusief literatuur en reis- en eventuele overnachtingskosten trainer. Bij trainingen met open inschrijving (tweedaagse) zijn de kosten €620 per persoon, all in.